رودیوم به وسیله ی یک دانشمند ایتالیایی به نام ویلیام هاید ولاستون در کشور پرو کشف شد. ابتدای کشف این فلز چندان کاربردی برای ان در نظر گرفته نشده بوداما پس از مدتی با ابداع کاتالیزور خودرو استفاده از این نوع فلز کاربرد بیشتری پیدا کردو پس از مدتی از اهمیت ویژه ای در میان فلزات برخوردار شد ودر زمره فلزات گرانبها قرار گرفت.
استخراج رودیوم از خاک
استخراج رودیوم از خاک مبحث بسیار تخصصی در این زمینه است اما بهتر است قبل از آن بیشتربا ماهیت اصلی این فلز گرانبها آشنا شویم .رودیوم با نماد Rh و عدد اتمی ۴۵، چهل و پنجمین عنصر جدول تناوبی در گروه ۹B و دوره ۵ جدول تناوبی میباشد. رودیوم یک فلز گرانبها ازخانواده ی پلاتین می باشد که به رنگ نقره‌ای سفید و سفید درخشان است. رودیوم یک فلز سخت است و نقطه ذوب بالا و مقاومت بالا در برابر خوردگی نیز دارد.
یکی از کاربردهای مهم رودیوم در تولید موتورهای توربینی مانند موتورهای جت می باشد. یکی دیگرازکاربردهای این فلز به عنوان روکش برای جواهرات و به عنوان جزء مهمی در ترموکوپل‌های با دمای بالا و موتورهای هواپیما نیز میباشد.
استخراج رودیوم از خاک کاتالیزور چگونه است؟
استخراج رودیوم از خاک کاتالیزوربه علت نقطه ذوب بالای فلز رودیوم و حل نشدن آن در تیزآب، کمی سخت و با پیچیدگی انجام می شود. و تنها راه آن ذوب مرحله به مرحله ی انواع فلزات است تا در نهایت رودیوم که به سختی در تیزآب حل می‌شود، در آنجا باقی بماند. در حال حاضر از روش‌های پیشرفته و صنعتی برای استخراج رودیوم استفاده می‌شود؛ در واقع فلز رودیوم در سنگ معدن پلاتین یافت شده و به شکل یک فلز سفید استخراج می‌شود. یکی دیگر ازروشها با استفاده از فرآوری سنگ معدن نیکل است که می توان رودیوم را استخراج کرد.
رودیوم به طور طبیعی در کجاست :
به صورت طبیعی رودیم در پوسته زمین وجود دارد؛ و به علت کمیاب بودن آن قیمت رودیوم بسیار بالا می باشد. نکته ی جالب اینکه گاهی شهاب‌سنگ‌های نیکل هم مقدار بسیار کمی از فلز رودیم را دارند. منابع مهم این عنصر در آفریقای جنوبی، ماسه‌های رودخانه در کوه‌های اورال روسیه و آمریکای شمالی بیشتر دیده می شود.
کدام کشورها صادرکننده اصلی رودیوم هستند؟
از کشورهای صادرکننده اصلی این فلز آفریقای جنوبی است که تقریبا ۸۰ درصد از این بازار را داراست. پس از آفریقای جنوبی، روسیه در مقام دوم می باشد. و سایر کشورهای سهم کمتری ازاین بازاردارند.
بازیافت رودیوم
یکی از منابع تولید رودیوم فیش‌ها و ابزارهای به کار رفته در صنایع برق و الکترونیک می باشند و بمی تواند مقدار قابل توجهی از از نیازهای صنعتی را برطرف کند. برای بازیافت رودیوم می‌توان از راههایی مانند سوزن‌های گرامافون، نمایشگرهای LCD، موتورهای توربینی، یاتاقان‌ها و ابزارهای پزشکی استفاده کرد.
بازیافت رودیوم در صنایع پس از استخراج رودیوم از خاک کاتالیزور
بازیافت رودیوم در صنایع به عنوان یکی از موارد مهم استفاده از این فلز می باشد زیرا رودیوم به عنوان یک عنصر کمیاب و با ارزش در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی، صنایع الکترونیکی، صنایع شیمیایی و صنایع پزشکی استفاده می‌شود.
بازیافت این فلزبیشتر به جهت کاهش وابستگی به منابع معدنی و همچنین کاهش هزینه‌های تولید است. استفاده از فناوری‌های جدید و برای بازیافت رودیوم علاوه بر بهبود پروسه‌های تولید به حفظ محیط زیست و کاهش اثرات منفی نیز کمک می کند..
اهمیت بازیافت رودیوم از خاک کاتالیزورها
بازیافت این فلز از خاک کاتالیزورها از نظر اقتصادی پرارزش است، حتی به لحاظ حفاظت از محیط زیست هم اهمیت دارد. کاتالیزورهای خودرو پس از چندی دچار فرسایش می‌شوند و کارایی آن کم می شود که باید تعویض شوند. این فرآیند بازیافت حجم بالایی از مواد باقیمانده را از جمله خاک کاتالیزورهای فرسوده را تولید می‌کند.
موارد استفاده از پس از استخراج رودیوم از خاک کاتالیزور
این عنصر یکی از کمیاب‌ترین عنصرهای شیمیایی بوده که می‌تواند در صنعت استفاده های خاص داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین کاربرد رودیوم می توان به استفاده در ساختن کاتالیزورهای (مبدل‌های کاتالیست) ماشین‌ها و خودروهانام برد.
این فلز به عنوان یک مبدل کاتالیست به همراه پالادیوم و پلاتین در ساخت این قطعه ماشین برای کاهش گازهای سمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از رودیوم اغلب در ساخت موتورهای توربینی مثل موتورهای جت بسیار استفاده می شود.
یکی از خواص مهم رودیوم در بهبود بخشیدن مقاومت عنصرهای تیتانیوم و کروم را در برابر اسیدهای غیر اکسید کننده، نیز می باشد.
سخن پایانی
رودیوم از جمله فلزات بسیار کمیاب و گرانبهاست که از قیمت زیادی برخوردار ست و همچنین کاربردهای متفاوت و زیادی نیز دارد . ویژگی های خاص این فلز می تواند آن را جزو فلزات پر تقاضا قرار دهد. بنابراین مطالعه ی این مقاله می تواند به شناخت بهتر شما از این فلز و نوع استخراج آن کمک کند. تلاش کردیم در این مقاله نحوه ی استخراج و منابع رودیوم را از نظر بگذرانیم.در مورد استخراج رودیوم شما عزیزان میتوانید همواره از مشاوره ی کارشناسان ما در پلاتین دات آی آر بهره ببرید.