فلزات بی شماری در میان خانواده فلزات و عناصر شیمیایی وجود دارد. که توانسته اند ارزش خود را ثابت نموده .و جزء باارزشترین و گرانترین فلزات دنیا شوند.
یکی از این فلزات پرطرفدار و گرانقیمت که کاربردهای فراوانی دارد فلز پالادیوم است.
معرفی فلز پالادیم و خرید و فروش پالادیوم
پالادیم یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که با نشانه کوتاه آن Pd و عدد اتمی آن ۴۶ نمایش داده میشود.
پالادیم جزء یکی از فلزات کمیاب است. که به رنگ نقرهای و سفید یافت میشود. پالادیوم از فلزات گروه پلاتین است. و در مقایسه با سایر فلزات این گروه کمترین چگالی و پایین ترین نقطه ذوب را دارد.
این فلز کمیاب بیشتر از معادن مس و نیکل بدست میآید. تولید جهانی پالادیم از معادن در سال ۲۰۰۶ حدود ۲۲۲ تن بوده. و بیشتر آن برای تهیه مبدلهای کاتالیست در صنعت خودروسازی استفاده شده است. که گازهای سمی خروجی از اگزوز را به ترکیبات بیخطر یا کمخطر تبدیل میکنند.
از این فلز در صنایع الکترونیک، پزشکی (مثل نوارهای تست قند خون)، دندانپزشکی، تلخیص هیدروژن، صنایع شیمیایی، هواپیماسازی و جواهرسازی (مثل تولید طلای سفید) نیز استفاده میشود.
این فلز همچنین نقش مهمی در تولید نوعی از پیلهای سوختی دارد. که هیدروژن و اکسیژن را ترکیب کرده تا الکتریسیته، گرما و آب تولید کنند.
پالادیم را میتوان یکی از گرانترین فلزات دنیا دانست.
بیشتر پالادیم دنیا در دو کشور روسیه و آفریقای جنوبی تولید میشود. ضمن اینکه بازیافت محصولات حاوی پالادیم نیز به ویژه مبدلهای کاتالیست یکی از منابع عمده تولید این فلز است.
همچنین گاهی نیز امکان پذیر است که عملیات گداخت در پالادیوم رخ دهد. هرگاه یک سیم پالادیوم در مقابل یک ولتاژ قوی قرار بگیرد. هیدروژن را جذب کرده و در نتیجه هیدروژن را در خود داغ کرده. و تبدیل به هلیوم میکند. و در این عملیات ۱۰% انبساط حجم پیدا میکند.
نحوه پیدایش پالادیوم
پالادیوم را میتوان هم به صورت فلز آزاد و هم به صورت آلیاژ با طلا و پلاتین و دیگر فلزات این گروه در محل کوههای اورال استرالیا، اتیوپی و آمریکای شمالی و جنوبی یافت میشود.
اما با این حال، اکثر پالادیوم مصرفی به دلیل صرفه اقتصادی از معادن نیکل و مس در آفریقای جنوبی و انتاریوی کانادا استخراج میشود. چرا که حجم بالای فلزات تولید این معادن عمل دریافت پالادیوم را بهصرفه میکند.
ویژگیهای جالب پالادیوم
جالب است بدانید که؛ پالادیوم در مجاورت هوا سیاه نمیشود. این فلز با چگالی اندک خود، پایینترین نقطه ذوب را در میان فلزات هم گروه پلاتینیوم دارد. این فلز در زمانی که به آن حرارت داده شود، به میزان زیاده کشیده و نرم شده، در دمای سخت سفت و محکم میشود.
پالادیوم بهشدت با ترکیبات گوگردی و اسید نیتریک ترکیب شده. بهآرامی در اسید هیدروکلریک حل میشود. همچنین این فلز در دماهای معمولی با اکسیژن ترکیب نمیشود.
پالادیوم به طرز بسیار غیرمعمول و عجیب خاصیت جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود در شرایط مناسب (دمای ۸۰ درجه سانتیگراد و فشار ۱ اتمسفر) دارد. به نظر میرسد که احتمالاً هیدرید پالادیوم را شکل میدهد: pd۲H. اما هنوز ترکیب شیمیایی واقعی آن آشکار نیست. حالتهای معمولی اکسیداسیون پالادیوم +۲، +۳ و +۴ است. اخیراً ترکیبات پالادیوم که در آن، این عنصر اکسیداسیون +۶ دارد هم بوجود آمد.
کاربردهای پالادیوم
شاید بتوان گفت؛ امروزه بیشترین کاربرد پالادیوم در ساخت مبدلهای کاتالیستی است. این فلز همچنین در جواهر سازی، دندان پزشکی، نوار تستهای قند خون، شمعهای هواپیما و در ساخت وسایل جراحی و ابزار تماس الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرند.
از کاربردهای اصلی این فلز میتوان موارد زیر را نام برد:
-
کاتالیزور
زمانی که پالادیوم به اندازه کافی ریز شود، به کاتالیزور همه کاره تبدیل میشود. و واکنشهای هیدروژنیزاسیون و هیدروژن زدایی که تسریع میبخشد.
واکنشهای تشکیل پیوند کربن – کربن زیادی در شیمی آلی وجود دارد. که با استفاده از کاتالیست پالادیوم، انجام این واکنشها راحتتر میشود. علاوه بر این، زمانیکه پالادیوم به صورت پراکنده در مواد رسانا قرار گیرد. به یک الکتروکاتالیست عالی برای اکسیداسیون الکلها در مواد قلیایی تبدیل میشود.
-
الکترونیک
دومین کاربرد اصلی پالادیوم در الکترونیک، ساخت خازنهای سرامیکی چند لایه است. در این خازن ها، پالادیوم به عنوان الکترود استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردهای پالادیوم، آبکاری اتصالات در لوازم الکترونیکی مصرفی است.
-
تکنولوژی
هیدروژن به راحتی از بین پالادیوم گرم شده عبور میکند. بنابراین میتوان از آن برای خالص سازی گاز استفاده کرد. به همین دلیل از رآکتورهای غشایی با غشاء پالادیوم برای تولید خالصترین هیدروژن استفاده میکنند. پالادیوم ،کلراید توانایی اکسید کردن مقدار زیادی گاز کربن مونوکسید را دارد. و در دتکتورهای کربن مونوکسید استفاده میشود.
-
ذخیره هیدروژن
پالادیوم در دمای اتاق به راحتی هیدروژن را جذب کرده. و پالادیوم هیدرید تولید میکند. با اینکه این خاصیت در بین فلزات واسطه مشترک است. اما پالادیوم توانایی جذب بالایی دارد. این ویژگی برای طراحی یک منبع ذخیره هیدروژن کارآمد و ارزان مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار هیدروژن موجود در پالادیوم را میتوان به حساسیت مغناطیسی مرتبط ساخت، بدین صورت که با افزایش میزان هیدروژن، از حساسیت مغناطیسی کاسته میشود.
-
دندان پزشکی
پالادیوم به مقدار بسیار کم در بعضی از آلیاژهای آمالگام مورد استفاده قرار میگیرد تا میزان خوردگی را کاهش و درخشندگی ترمیم نهایی را افزایش دهد.
جداسازی پلاتین، رودیوم و پالادیوم از یکدیگر و بازیابی آنها
فرض کنید که یک پودر حاوی سه فلز گرانبهای پلاتین، رودیوم و پالادیوم داریم و میخواهیم این فلزات گرانبها را از این پودر بازیابی کنیم. برای این کار از روشهای مختلفی میتوان استفاده کرد که در ادامه یکی از این روشها را توضیح میدهیم. البته لازم به ذکر است که کلیت بیشتر این روش ها یکی است و تفاوت چندانی با هم ندارند.
نکته ایمنی
فرآیند اسید کاری و تیزاب کاری فلزات پلاتین، پالادیوم و رودیوم، فرآیندی خطرناک است چراکه محلولها و بخارات حاوی این فلزات سمی و حتی کشنده هستند. بنابراین روشی که در این مقاله توضیح دادهشده است.
باید توسط فردی انجام شود که با نحوه بازیابی این فلزات آشنایی داشته باشد. همچنین لازم است که این فرد به تجهیزاتی نظیر ماسک تنفسی و هود شیمیایی مجهز باشد
1- حذف فلزات مزاحم از پودر حاوی پلاتین، رودیوم و پالادیوم
در اولین مرحله باید فلزات مزاحم را از پودر جدا کرد. برای این منظور از اسید سولفوریک رقیق استفاده میکنیم. بنابراین اسیدسولفوریک رقیق را به آرامی به پودر اضافه کنید.
پس از این که پودر را در اسید حل کردید، باید محلول را فیلتر کنید
اخطار: اسید سولفوریک اسیدی بسیار خطرناک و خورنده است و خطرات آن وقتی داغ شود چند برابر می گردد. بنابراین نباید از اسید سولفوریک غلیظ استفاده کنید.
2- جداسازی و بازیابی پالادیوم از پودر
پودر را در اسید نیتریک حل کنید تا پالادیوم در اسید حل شود. پسازاین که پالادیوم را در اسید نیتریک حل کردید، میتوانید آن را با دی متیل گلی اکسیم یا پودر روی از محلول رسوب دهید.
3- جداسازی پلاتین از رودیوم
پودر را در تیزاب حل کنید تا پلاتین در تیزاب سلطانی حل شود. پس از حل شدن پلاتین، محلول را فیلتر کنید و سپس آن را با آمونیوم کلرید رسوب دهید.
استفاده از اسیدپراکسید
برای اینکه مطمئن شوید که رودیوم در محلول حل نمیشود، میتوانید بهجای تیزاب سلطانی از محلول اسیدپراکسید استفاده کنید. در صورت استفاده از این محلول باید پودر را چند بار در این محلول حل کنید تا از حل شدن کامل پلاتین اطمینان یابید.
4- بازیابی رودیوم
برای بازیابی رودیوم کار دیگری لازم نیست، چراکه اگر مراحل قبلی را به نحو احسن انجام داده باشید، پودر باقیمانده، رودیوم خالص خواهد بود. بنابراین پودر باقیمانده از فرآیند تیزاب کاری را بشویید تا وقتیکه کاملاً تمیز شود، سپس پودر را خشک کنید.
تفاوت بین پلاتین و پالادیوم
پلاتین مقابل پالادیوم در خرید و فروش پالادیوم
پلاتین و پالادیوم هر دو عنصر d بلوک هستند. آنها معمولاً به عنوان فلزات انتقالی شناخته می شوند.خرید و فروش پالادیوم
مانند بسیاری از فلزات انتقال ، اینها همچنین توانایی تشکیل ترکیبات با چندین حالت اکسیداسیون را دارند.خرید و فروش پالادیوم
و همچنین می توانند مجتمع هایی با لیگاند های مختلف تشکیل دهند. هر دو پالادیوم و پلاتین فلزات با رنگ سفید هستند.خرید و فروش پالادیوم
آنها برای ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که این فلزات بسیار نادر هستند.خرید و فروش پالادیوم
آنها به عنوان فلزات گرانبها طبقه بندی می شوند. هر دو این فلزات بسیار گران هستند ، که استفاده آنها را محدود کرده است.
بهتر است بدانید:
این فلز کاتالیزوری عالی برای واکنشهای شیمیایی شامل هیدروژن و اکسیژن از جمله هیدروژنه شدن ترکیبات آلی اشباع نشده است.
در شرایط مناسب Pd بیش از ۹۰۰ برابر حجم خود هیدروژن جذب می کند. طی این روند پالادیم منبسط ، سخت تر ، قوی تر و
انعطاف پذیر تر می شود. جذب هیدروژن همچنین باعث کاهش هدایت الکتریکی و حساسیت مغناطیسی فلز خواهد شد.
(Pd)
پالادیوم (Pd)نسبت به سایر فلزات گروه پلاتین واکنش پذیرتر است. به عنوان مثال ، با اسیدهای بیشتری نسبت به سایر فلزات
پلاتین مورد حمله قرار می گیرد. در فرم اسفنجی حتی در اسید هیدروکلریک با حضور کلر یا اکسیژن حل می شود.
این فلز به سرعت توسط اکسیدهای قلیایی ذوب شده و توسط پراکسیدها و همچنین توسط فلوئور و کلر در حدود ۵۰۰ درجه
سانتی گراد (۹۳۲ درجه فارنهایت) مورد حمله قرار می گیرد.
- شاید بتوان گفت؛ امروزه بیشترین کاربرد پالادیوم در ساخت مبدل های کاتالیستی است.این فلز همچنین در جواهر سازی، دندان پزشکی، نوار تست های قند خون، شمع های هواپیما و در ساخت وسایل جراحی و ابزار تماس الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند.
- با اینکه این خاصیت در بین فلزات واسطه مشترک است، اما پالادیوم توانایی جذب بالایی دارد. این ویژگی برای طراحی یک منبع ذخیره هیدروژن کارآمد و ارزان مورد بررسی قرار گرفته است.
- مقدار هیدروژن موجود در پالادیوم را می توان به حساسیت مغناطیسی مرتبط ساخت، بدین صورت که با افزایش میزان هیدروژن، از حساسیت مغناطیسی کاسته می شود.خریدوفروش پالادیوم
- چرا پالادیم گرانتر شده است؟
- عرضه پالادیم پاسخگوی تقاضای رو بهرشد نبوده است. میزان استفاده از پالادیم با سخت گیری بیشتر دولتها به خصوص دولت چین در مقابله با آلودگی خودروها و اجبار خودروسازان به استفاده بیشتر از این فلز ارزشمند، افزایش پیدا کرده است.
- در اروپا مصرف کنندگان در واکنش بهرسوایی خودروسازان دیزلی و برملا شدن تقلب آنها در تستهای آلایندگی، کمتر خودروهای دیزلی که عمدتا پلاتین مصرف میکنند خریداری کرده و در عوض خودروهای بنزینی میخرند که در تولیدشان پالادیم استفاده میشود.خریدوفروش پالادیوم
- چرا عرضه پالادیم محدود شده است؟
- موقعیت پالادیم به عنوان یک محصول جانبی استخراج پلاتین یا نیکل به معنای آن است که تولیدش با رشد قیمت همگام نیست. در حقیقت پیشبینی شده است
- میزان تولید پالادیم امسال برای هشتمین سال متوالی کمتر از میزان تقاضا خواهد بود. این موضوع کمک کرده قیمت پالادیم مرتبا رکوردشکنی کند و امسال در قیمتی بالاتر از قیمت طلا معامله شود.خریدوفروش پالادیوم
- آیا سفته بازان عامل بالا رفتن قیمت پالادیم هستند؟
- دست داشتن سفته بازان در بالا رفتن قیمت پالادیم تا حدودی درست است. از اوت سال ۲۰۱۸ صندوقهای پوشش ریسک روی افزایش قیمتها حساب باز کردهاند. ب
- ا این حال پالادیم برای تحویل فوری قیمت بالاتری از معاملات آتی دارد که نشان میدهد تولیدکنندگان به سختی تلاش میکنند پالادیم مورد نیازشان را تامین کنند.
- صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله دربورس (ETF) که تحت پشتوانه پالادیم قرار دارند، امسال شاهد خروج موجودی بودهاند زیرا سرمایهگذاران این فلز را برداشت کرده و با نرخهای پرسودی به کاربران کرایه دادهاند.
- همچنین شواهدی از انبار کردن پالادیم توسط چین که بزرگترین خریدار بخشخودرو است، وجود دارد.خریدوفروش پالادیوم
- چه کسانی برنده و بازنده هستند؟
- در حالی که شرکت “ام ام سی نوریلسک نیکل” بزرگترین تولیدکننده پالادیم است، افزایش چشمگیر قیمت این فلز خبر خوبی برای معدنکاران آفریقای جنوبی است که پالادیم را به همراه پلاتین استخراج میکنند اما با افت قیمت پلاتین به پایینترین حد در حدود یک دهه گذشته مواجه شدهاند.
- از سوی دیگر خودروسازان ناچارندپول بیشتری برای این فلز پرداخت کنند و ممکن است هزینه مذکور را روی دوش مصرف کنندگان بیاندازند.خریدوفروش پالادیوم
- آیا پالادیم معمولا چنین نوسان قیمتی دارد؟
- بله و این نوسان قیمت تنها منحصر به پالادیم نیست. فلزات ارزشمندی که به میزان اندک مورد استفادهصنعت خودروسازی قرار می گیرند سابقه افزایش قیمت در زمان بالا رفتن تقاضا نسبت به عرضه دارند.
- در دهه پس از ۱۹۹۸ پلاتین به دلیل کمبودی که مورد توجه خریداران سفته باز قرار گرفت، بیش از ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشت. رودیوم نیز در همان مدت و پیش از این که خودروسازان راههایی را برای استفاده کمتر از این فلز پیدا کنند، بیش از ۴۰۰۰ درصد صعود کرده بود.
- قیمت پالادیم در پی نگرانی مصرف کنندگان از کاهش فروش روسیه، از رکورد پایین خود در سال ۱۹۹۶ افزایش ۹ برابری پیدا کرد و در سال ۲۰۰۱ به اوج رسیده بود.
- آیا خودروسازان میتوانند از جایگزین دیگری استفاده کنند؟
- درست است که رشد قیمت پالادیم نسبت به پلاتین ممکن است باعث شود برخی از خودروسازان روی گزینههای دیگر کار کنند اما معلوم نیست چنین تغییری چه زمانی روی خواهد داد.
- شرکت جانسون متی اعلام کرده تحقیقات درباره استفاده از پلاتین نشان داده است که پیش از این که بتواند عملکرد مشابه مبدلهای کاتالیزروی پایه پالادیم پیدا کند، پیشرفتهایفناوری باید صورت بگیرد.
- تحلیلگران اظهار کردهاند حداکثر ۱۸ ماه طول خواهد کشید تا از جایگزین دیگری استفاده شود. در این بین، شرکتهایی مانند دایلمر به جای فلزی که بخش نسبتا اندکی از هزینهها را تشکیل میدهد، به برقی سازی خودرو و باطریها متمرکز شدهاند.
خودروهای برقی سوخت مصرف نکرده و لوله اگزوزی که برای ساخت آن به پالادیم نیاز باشد،
شماره تماس:
ایمیل : info@pelatiin.ir
اینستاگرام: kharide_pelatin
نشانی ما :
تهران، خیابان ۱۵ خرداد، بازار زرگر ها، پاساژ طالقانی، ورودی ابراهیمی، طبقه دوم پلاک ۱۱