درصنعت پزشکی به منظور ترمیم استخوان های شکسته و آسیب دیده از پلاتین پزشکی استفاده می شود. با توجه به این که برخی فلز پلاتین و پلاتین پزشکی را از یک نوع می دانند و نسبت به تفاوت های موجود در جنس ، قیمت، کاربرد و خرید و فروش آن اگاهی ندارد، با هم به بررسی و شناخت پلاتین صنعتی و پلاتین پزشکی و پاسخ به این سوال که آیا پلاتین پزشکی ارزش دارد می پردازیم.
بنابراین پلاتین صنعتی و پلاتین پزشکی دو مقوله ی جدا از هم هستند و در کاربرد و خرید و فروش و قیمت با هم تفاوت دارند.
بوته پلاتینی | کروزه پلاتینی | فلز پلاتین | فلز پالادیوم | فلز رودیوم | کلرید پالادیوم | خرید رودیوم | فروش رودیوم
رایج ترین نوع پلاتین های پزشکی از جنس فولاد ضد زنگ( استنلس استیل) و ترکیبی از آهن و کروم و نیکل می باشد که بدن انسان نسبت به آن سازگار بوده و واکنشی نشان نمی دهد.این فلز به دلیل ویژگی هایی مثل مستحکم بودن، ارزان بودن و ماشین کاری آسان در پزشکی مورد توجه قرار گرفته است.مقاومت پلاتین ازجنس فولاد در برابر تنش ها کم است اما در مقابل آن فلز تیتانیوم ماده ای است که از نظر زیستی سازگار تر است و امکان خم کردن و شکل دادن صفحات در طول جراحی را فراهم می کند اما تیتانیوم به دلیل گران بودن و ماشین کاری سخت تر، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.جنس پلاتین و پیچ باید یکسان باشد تا در ایمپلنت خوردگی به وجود نیاید یعنی نمی توان پیچ فولادی و پلاتین تیانیوم یا بالعکس را باهم استفاده نمود.
پلاتین پزشکی دارای ۶ حالت ساختاری می باشد:
پلاک ها از ایمپلنت هایی هستند که از ان برای بی حرکت کردن شکستگی های بازو، ساعد، لگن، ران، ساق استفاده می شود. بعد از جوش خوردن شکستگی این ایمپلنت ها باید از بدن خارج شود چراکه در دراز مدت منجر به پوکی استخوان می شود.
تثبیت کننده خارجی یا اکسترنال فیکساتورها از پلاتین هایی است که در عمل جراحی شکستگی از آن استفاده می شود و مانند یک بست ثابت نگه دارنده عمل می کند. این وسیله بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه بدون نیاز به بیهوشی در مطب توسط پزشک معالج خارج می شود.
ورق استخوانی مانند آتل عمل می کند و قطعات استخوانی شکسته را به هم وصل می کند و محکم نگه می دارد. این ورق ها با پیچ به استخوان وصل می شودو برداشتن آن بعد از بهبودی اختیاری است.
⁶وسیله دیگری به نام پین وجود دارد که یک میله فلزی مانند یک میله بافتنی یا سنجاق یا میخ بلند است و در قطرهای ۱ میلی متر تا ۶ میلی متر موجود می باشد. پزشک جراح از آن برای بی حرکت کردن شکستگی ها استفاده می کند. پین ها بعد از گذشت چند هفته که قطعات شکسته به هم متصل شدند توسط پزشک خارج می شود.
اما پیچ ها اگر به تنهایی داخل استخوان به کار رفته باشد نیازی به خارج شدن ندارند و می توانند تا آخر عمردر بدن باقی بماند ولی اگر سرپیچ زیر پوست باشد و بیمار را اذیت کند ممکن است خارج شوند.
میله های داخل استخوانی در ران و ساق هم مانند پلاک ها بهتر است بعد از جوش خوردن کامل شکستگی خارج شوند. این ایمپلنت ها مانند پلاک ها موجب پوکی و شکستگی نمی شوندو تاکید زیادی برای خارج کردن آن ها از ران و ساق نیست اما در شرایطی که فشار موضعی بر پیچ و پلاک ها وجود داشته باشد و بیمار دچار مشکل و اذیت شود و همچنین مواقعی که ایمپلنت در جای اصلی خود نباشد و جابه جا شده باشد لازم است آن را خارج کنند.
قسمت هایی از بدن که معمولا دچار شکستگی شود می توان از پلاتین استفاده کرد:
به دلیل استفاده فراوان پلاتین پزشکی ضایعات آن برای بازگشت به چرخه مصرف وارد مرحله بازیافت می شود. با توجه به مصرف این ضایعات در بخش های صنعتی و غیر صنعتی برای تولید انواع قطعات و کالا خرید و فروش ضایعات پلاتین پزشکی و قیمت آن دارای اهمیت می باشد.
ضایعات پلاتین پزشکی بیشتر در زمینه پزشکی و الکترونیکی است و در صنایع شیمیایی و پتروشیمی نیز میزان بالایی از ضایعات پلاتین پزشکی و الکترونیک و شیمیایی وجود دارد. این نوع ضایعات بیشتر به عنوان مواد اولیه در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد.
مواد به دست امده حاصل از ضایعات پلاتین پزشکی در صنعت پزشکی استفاده نمی شود به دلیل اینکه کیفیت آن کاهش یافته است بنابراین آن ها را در صنایع غیر پزشکی به کار می گیرند.
با توجه به این که پلاتین پزشکی از جنس فولاد یا تیتانیوم می باشد طبیعتا قیمت پایین تری نسبت به فلز پلاتین برخوردار است بنابراین پلاتین پزشکی دست دوم قیمتی پایین تر ازضایعات پلاتین صنعتی دارد.
ضایعات پلاتین پزشکی دارای قیمت مناسب و کیفیت بالا می باشند و در دسترس تولید کنندگان و وارد کنندگان مرتبط با این صنعت می باشد.
حجم عرضه و تقاضا در بازار می تواند بر قیمت خرید و فروش تاثیر مستقیم بگذارد یعنی اگر میزان تولید در بازار کم باشد و میزان تقاضا بالا در نتیجه قیمت در بازار افزایش می یابد.
سایت و مراکز مختلفی در زمینه خرید و فروش پلاتین های دست دوم فعال هستند و خرید و فروش آن در بورس و بازار انجام می شود.
مهمترین کشورهای خریدار ضایعات پزشکی هند، مالزی، اندونزی، کشورهای جنوب شرقی آسیا (چین و ژاپن )، انگلستان، امریکا و استرالیا می باشند.
درمیان کشورهای خاورمیانه مثلا ایران، واردات ضایعات پزشکی در حجم بالایی از کشور امارات انجام می شود.
طبق اعلامیه وزارت بهداشت خرید و فروش پلاتین پزشکی دست دوم ممنوع می باشد. پلاتین هایی که افراد به دلیل شکستگی های خود استفاده کرده اند قابل فروش به افراد دیگر نمی باشد و باید به صورت ضایعات مورد بازیافت قرار گیرد زیرا این پلاتین ها برای سلامتی بیمار خطرناک بوده و باعث عفونت های شدید در بدن بیمار می شود و علاوه بر هزینه های مجدد درمان، هزینه بالای را به جامعه سلامت کشور وارد می کند.
گفته می شود بیمارستان ها ملزم شده اند تا پلاتین های پزشکی را بعد از خارج کردن به بیماران تحویل ندهند و وارد پروسه معدوم سازی شود تا این گونه مسائل پیش نیاید.
افرادی که دارای پلاتین پزشکی دست دوم هستند می توانند با ارتباط مستقیم با وبسایت های مرتبط با خرید این ضایعات از قیمت آن آگاهی یابند و اقدام به فروش آن نمایند.
در پایان یادآوری می کنیم
برخلاف اسم پلاتین پزشکی، جنس ایمپلنت های پزشکی که برای شکستگی های استخوانی استفاده می شود از پلاتین یا طلا نیست.
فلز پلاتین از فلزات کمیاب و گرانبها می باشد که با توجه به ویژگی های منحصر به فرد خود در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
در مقابل پلاتین پزشکی از جنس فولاد ضد زنگ یا تیتانیوم می باشد و آلیاژی ترکیب شده از آهن و کروم و نیکل است و درصنعت پزشکی و درمان شکستگی ها کاربرد دارد.
پلاتین یکی از کمیاب ترین عناصر در پوسته ی زمین می باشد و به صورت آزاد در طبیعت وجود دارد. علامت آن Pt و عدد اتمی آن ۷۸ می باشد. گروه پلاتین در جدول مندلیف شامل فلزاتی به نام پلاتین ( Pt )، پالادیوم ( Pd)، روتنیوم ( Ru )، رودیوم ( Rh) ، ایریدیوم ( Ir)و اسمیوم ( So) است.این فلز از گروه فلزات واسطه و به رنگ سفید_خاکستری، متراکم، رسانا، شکل پذیرو دارای نقطه ذوب بالا است و به دلیل شکل پذیری و مقاومت بالا نسبت به خوردگی و دمای زیاد، موجب شده تا در ساخت کاتالیزورها مورد توجه قرار گیرد.
از فلز پلاتین در ساخت مبدل های کاتالیست، جواهرات، ابزارهای مخصوص آزمایشگاه، اتصال های الکتریکی و الکترودها، تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی، دستگاه های مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی، تجهیزات حرارت سنج برای کوره های الکتریکی، پوشش موشک ها و سوخت موتور جت ها استفاده می شود.این فلز به صورت سیم و مفتول پلاتین، ورق پلاتین، شمش پلاتین و نمک ها ( نیترات نمک، کلرید پلاتین، سولفات پلاتین،پودر پلاتین) در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
باتوجه به اینکه تولید نمک ها کار سخت و دشواری است قیمت نمک ها از خود پلاتین بیشتر می باشد. بیشترین معادن پلاتین جهان در آفریقای جنوبی است و در رتبه های بعد از آن روسیه و کانادا و زیمباوه و آمریکا قرار دارد.در ایران نیز معادن پلاتین در شمال آذربایجان غربی ( شهرستان خوی ) و در منطقه ای در جنوب ایران وجود دارد.
کمیابی فلز پلاتین موجب شده تا به فلزی گران قیمت و با ارزش تبدیل شود. گاهی اوقات قیمت این فلز به دو برابر قیمت طلا هم می رسد. طلا بیشتر جنبه سرمایه گذاری دارد و پلاتین بیشتر از نظر کاربردهای صنعتی مورد توجه قرار می گیرد.هنگامی که تقاضا برای پلاتین افزایش یابد قیمت آن نیز افزایش می یاید و در صورت کمبود تقاضا قیمت پلاتین کاهش می یابد.