ساخت جواهرات اسرارآمیز با پلاتین
امروزه بسیاری از افراد در تمام نقاط جهان جواهرات ساخته‌شده با استفاده از فلز پلاتین را انتخاب می‌کنند و به همین علت است که ساخت جواهرات اسرارآمیز با پلاتین رونق زیادی دارد. بیشترین میزان استفاده از فلز پلاتین در ساخت جواهرات گوناگون برای تولید انواع حلقه‌های نامزدی و ازدواج خواهد بود.
پلاتین فلزی است که به‌صورت آزادانه در طبیعت وجود دارد و دو نمونه آن معمولاً برای ساخت جواهرات مورداستفاده قرار می‌گیرد. با توجه به این‌که فلز پلاتین یکی از عناصر بسیار کمیاب در سطح جهان است از ارزش بسیار بالایی برخوردار هست و میزان آن نیز حدود ۵ در میلیارد است. به‌طورکلی می‌توان گفت که میزان این فلز در سطح جهان بسیار اندک است و تنها در نقاطی خاص استخراج میشود.
پلاتین نه‌تنها در ساخت انواع جواهرات بلکه در تولید لوازم پزشکی، وسایل الکتریکی، موتور جت‌ها، تجهیزات دندانپزشکی، انواع پروتزها، ایمپلنت‌ها و غیره نیز کاربرد خواهد داشت. به‌عنوان بیشترین کاربردهای پلاتین در صنایع امروز می‌توان به تولید انواع جواهرات و همچنین مبدل کاتالیست ها اشاره نمود.
در حقیقت پلاتین به گروه عناصر واسطه تعلق دارد که از ویژگی‌های منحصربه‌فردی نیز برخوردار می‌باشد. نام این فلز از یک واژه اسپانیایی بانام پلاتینا گرفته‌شده است که به معنی نقره کوچک می‌باشد. رنگ فلز پلاتین سفید خاکستری بوده و از تراکم و انعطاف‌پذیری بسیار بالایی نیز بهره می‌برد.
کشور آفریقای جنوبی رتبه اول استخراج پلاتین را به خود اختصاص داده است. پس از آفریقای جنوبی کشور روسیه با تولید ۱۳ درصد از کل پلاتین موردنیاز جهان در رتبه دوم قرار می‌گیرد. کشورهای کانادا، زیمبابوه و آمریکا نیز در رتبه سوم تا پنجم قرار خواهند گرفت.
انواع پلاتین در صنعت جواهرسازی
همان‌طور که پیش‌تر نیز بیان نمودیم فلز پلاتین در طبیعت مشاهده میشود که همراه با سایر عناصر گروه پلاتینیوم ازجمله پالادیوم، رودیوم، روتنیوم، ایریدیم و اسمیم مشاهده میشود. این عناصر بسیار نادر هستند و ازلحاظ ویژگی شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند. این شش فلز علاوه بر این‌که عناصری کمیاب هستند فلزاتی گران‌بها نیز می‌باشند. تمامی فلزات بیان‌شده در جواهرسازی مورداستفاده قرار نمی‌گیرند و تنها دو مورد از آنها برای ساخت زیورآلات کاربرد دارند که عبارت‌اند از:
- پالادیوم: پالادیوم یکی از فلزات خانواده پلاتین است که بارنگ سفید و نقره‌ای نیز در طبیعت یافت میشود. پالادیوم در مقایسه با سایر فلزات خانواده پلاتینیوم از کمترین چگالی و نقطه ذوب برخوردار خواهد بود.
این فلز که به‌عنوان یکی از کمیاب‌ترین و گرانترین فلزات موجود در کره زمین است، معمولاً از معادن مس و نیکل به دست می‌آید. امروزه از پالادیوم برای ساخت و تولید طلای سفید استفاده می‌کنند.
پالادیوم را می‌توان همانند طلا به ورقه‌های بسیار نازکی تبدیل نمود. درصورتی‌که پالادیوم با طلای زرد ترکیب شود آلیاژ به‌دست‌آمده از آن نسبت به طلای سفید قوی‌تر و مستحکم‌تر خواهد بود. کشورهای آفریقای جنوبی و روسیه سهم عمده‌ای در تولید و استخراج این فلز ارزشمند دارند.
- رودیم: یکی دیگر از فلزات گروه پلاتین که در ساخت جواهرات استفاده میشود رودیم است که بارنگ نقره‌ای سفید نیز مشاهده می‌گردد. رودیم فلزی سخت و کمیاب است که ازلحاظ مادی نیز ارزش بسیار بالایی خواهد داشت. قیمت این فلز نیز همچون سایر فلزات همواره ثابت نبوده و نوسانات زیادی دارد.
مقاومت بالای رودیم در برابر خوردگی و فرسایش و همچنین جلا و درخشندگی بسیار زیاد آن از ویژگی‌های این فلز خواهد بود. در سنگ‌هایی که حاوی پلاتین هستند می‌توان رودیم را نیز مشاهده نمود.
این فلز در ابتدا توسط کشور آفریقای جنوبی و پس‌ازآن توسط کشور روسیه تأمین میشود و سپس برای ساخت انواع جواهر مورداستفاده قرار می‌گیرد. درصورتی‌که یک‌لایه بسیار نازک رودیم نیز روی جواهرات وجود داشته باشد علاوه بر این‌که سبب جلای آن میشود به افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی نیز کمک می‌کند.
رنگ و جلای زیبای طلای سفید مربوط به روکش رودیم است. از این روکش برای ساخت انواع بدلیجات نیز استفاده خواهد شد.
خواص پلاتین
یکی از خواص فلز پلاتین که سبب محبوبیت آن شده ضد حساسیت بودن آن می‌باشد. افرادی که دچار آلرژی هستند می‌توانند از جواهرات دارای روکش پلاتین استفاده کنند بدون این‌که با عوارضی مانند سوزش، خارش، تورم، قرمزی و غیره مواجه گردند.
یکی دیگر از خاصیت‌های فلز پلاتین که موردتوجه نیز قرار می‌گیرد، دوام و ماندگاری بسیار بالای آن خواهد بود. زیورآلات و جواهراتی که با استفاده از پلاتین و یا روکش آن تولید می‌شوند استحکام بالایی دارند و در برابر انواع ضربه و فشار نیز مقاومت خود را حفظ می‌کنند.
خالص بودن پلاتین در هنگام استخراج یکی دیگر از ویژگی‌های آن خواهد بود. در حقیقت میزان وجود ناخالصی‌ها در این فلز بسیار پایین بوده و نزدیک به صفر می‌باشد.
ضد لک بودن پلاتین یکی دیگر از موارد بسیار مهمی است که در هنگام بررسی خواص این فلز موردتوجه قرار می‌گیرد. مقاومت بالای جواهرات دارای روکش پلاتین در برابر خط و خراش یکی دیگر از خصوصیات این فلز خواهد بود.
به‌عنوان بهترین و سنگین‌ترین فلز موجود در کره زمین که سفیدرنگ نیز می‌باشد می‌توان پلاتین را نام برد. مقاومت بالای پلاتین سبب گردیده که به‌عنوان دومین فلز گرانقیمت جهان محسوب شود.
قیمت فلز پلاتین تحت تأثیر عوامل متعددی تعیین میشود که هر عامل به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم در تعیین نرخ نهایی آن تأثیرگذار می‌باشد. استفاده از این فلز تنها به ساخت جواهرات محدود نشده و در صنایع بسیار زیادی کاربرد دارد.
بسیاری از افراد روی پلاتین سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بتوانند به سودهای بالایی دست یابند. البته با توجه به محدود بودن منابع این فلز خریدوفروش آن نیز تا حدودی سخت خواهد بود و سرمایه‌گذاران باید به این نکته مهم توجه داشته باشند.
