سولفات رودیوم به عنوان یکی از کاربردی‌ترین نمونه‌های نمک رودیوم به شمار میرود که امروزه در صنایع گوناگون علی الخصوص جواهرسازی به وفور از آن استفاده میشود.
سولفات رودیوم که با عنوان نمک رودیوم سولفات نیز خوانده میشود یک ترکیب معدنی است که فرمول شیمیایی خاص خود را دارد. این ماده به‌صورت کریستال‌های جامد با رنگ قرمز و یا قهوه‌ای مشاهده خواهد شد.
مشخصات شیمیایی رودیوم سولفات
هم اکنون به بررسی مشخصات شیمیایی رودیوم سولفات خواهیم پرداخت تا به طور کامل با این ماده ارزشمند آشنایی یابید. وزن مولکولی سولفات رودیوم ۴۹۴ گرم و چگالی آن نیز ۲۵ درجه سانتیگراد خواهد بود.
یکی از مشخصات این کریستال قرمزرنگ آن است که تا دمای ۵۰۰ درجه سانتیگراد نیز حالت جامد خود را حفظ می‌کند و به مایع تبدیل نمی‌شود.
نقطه‌جوش این نمک ۳۳۰ درجه سانتیگراد در فشار ۷۶۰ میلی‌متر جیوه خواهد بود. به‌طورکلی می‌توان گفت که خواص شیمیایی سولفات رودیوم با رودیوم خام تفاوت‌های بسیار زیادی دارد، زیرا هر یک از آنها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند.
کاربرد سولفات رودیوم
همان‌طور که پیش‌تر نیز بیان نمودیم یکی از مهم‌ترین کاربردهای سولفات رودیوم استفاده از این ماده در صنعت طلاسازی است. امروزه در تمام نقاط جهان برای ساخت انواع جواهرات از این ماده ارزشمند استفاده می‌گردد.
از طریق این پودر قهوه‌ای می‌توان یک پوشش سفید و براق را ایجاد نمود. در حقیقت می‌توان گفت که از این ماده برای آبکاری فلزات استفاده میشود و به‌کاربردن آن سبب افزایش مقاومت اتصالات در برابر شکستگی و آسیب‌ها خواهد شد.
آبکاری فلزات و جواهرات در دمای ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد انجام خواهد گرفت. غلظت این ماده می‌بایست بین ۳/۱ الی ۲ گرم و خلوص نیز حدود ۹۵ درصد باشد.
به‌عنوان یکی دیگر از موارد استفاده از این ماده می‌توان به کاربرد آن در ساخت لوازم برقی و الکترونیکی اشاره نمود. قطعاتی که برای استفاده در فرکانس‌های بالا تولید می‌شوند و همچنین در سوئیچ‌های مدارهای چاپی و کانتکت‌های لغزشی برای تحمل فشار و ضربات بالا باید از این ماده ارزشمند جهت آبکاری آنها استفاده شود.
امروز در صنایع الکترونیک از فلز رودیوم به شکل کنسانتره سولفاتی استفاده میشود که با غلظت ۵ گرم بر لیتر و در دمای ۴۵ الی ۵۰ درجه سانتیگراد به کار برده خواهد شد.
نحوه تولید سولفات رودیوم
رودیوم سولفات برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۹ تولید گردید و به بازارهای جهانی عرضه شد. این ماده حاصل واکنش شیمیایی رودیوم هیدروکسید و اسیدسولفوریک است.
در سال ۲۰۱۶ محققان به فرمول جدیدی برای تولید انبوه رودیوم سولفات یافتند. طی این فرایند محققان توانستند فلز رودیوم را با اسیدسولفوریک ترکیب نموده و تحت دمای ۴۰۰ درجه سانتیگراد حرارت دهند تا یک ترکیب بدون آب تولید گردد که همان سولفات رودیوم است.
نکات ایمنی کار با رودیوم سولفات
افرادی که با رودیوم سولفات کار می‌کنند باید کاملاً مراقب باشند، زیرا استنشاق و یا بلعیدن این ماده ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. تماس مستقیم این ماده با پوست سبب ایجاد سوختگی خواهد شد.
ورود رودیوم سولفات به سیستم تنفسی در طولانی‌مدت سبب بروز سرطان در فرد میشود. قرارگرفتن این ماده در مجاورت مواد آتش‌زا ممکن است سبب ایجاد اشتعال گردد.
افرادی که قصد کار با این ماده را دارند باید نکات ایمنی را رعایت کنند، به‌عنوان‌مثال باید از دستکش، لباس ایمنی و عینک استفاده نمایند. به‌منظور جلوگیری از استنشاق این ماده بهتر است که از ماسک استفاده کنید. در صورت مواجه‌شدن با علائم تنگی نفس لازم است که به پزشک مراجعه نمایید.
معدن رودیوم در ایران
به‌طورکلی می‌توان گفت که تاکنون مکان مشخصی برای استخراج رودیوم در کشور ایران یافت نشده است. از آن جایی که رودیوم از تصفیه پلاتین و نیکل به دست می‌آید و همچنین در فلزاتی مانند طلا و نقره نیز به چشم می‌خورد طبیعی است که معدن مشخصی نداشته باشد.
فلز رودیوم برای اولین‌بار در سال ۱۸۰۳ در یک خاک معدنی کشف گردید. امروزه کشورهایی مانند آفریقای جنوبی، آمریکای شمالی، کانادا و روسیه به‌عنوان اصلی‌ترین تولیدکنندگان این ماده محسوب می‌شوند.
در حال حاضر روش‌های مختلفی برای استخراج رودیوم وجود دارد که متخصصان با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا نسبت به انجام آن اقدام می‌کنند.
قیمت رودیوم سولفات
عوامل مؤثر بر قیمت رودیوم
یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی که قصد سرمایه‌گذاری روی فلز رودیوم را دارند، نوسانات قیمت آن است. به‌طورکلی می‌توان گفت که عوامل گوناگونی در تعیین قیمت این فلز تأثیرگذار هستند.
قیمت رودیوم نیز همانند فلزاتی همچون طلا همواره در حال تغییر و نوسان است، بنابراین افرادی که قصد خریدوفروش آن را دارند باید به تابلو تعیین قیمت این فلز توجه کنند.
فلز رودیوم در اشکال گوناگونی مانند رودیوم سولفات مشاهده میشود و از آن جایی که وزن آنها با یکدیگر متفاوت است می‌توان گفت که یکی از عوامل مؤثر در تعیین قیمت این فلز شکل آن خواهد بود. به‌عنوان ذکر مثال می‌توان به شمش رودیوم اشاره نمود که قیمتی بسیار بالاتر از مفتول و سیم رودیوم دارد. باتوجه‌به این که وزن شمش‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است طبیعی است که قیمت آنها نیز با یکدیگر متمایز باشد.
باتوجه‌به این که فلز رودیوم در دو نمونه کارخانه‌ای و بازیافتی به چشم می‌خورد طبیعی است که قیمت آنها نیز با یکدیگر متفاوت باشد. شمش رودیوم بازیافتی محصولی است که از طریق بازیافت لوازم الکتریکی و مبدل‌های کاتالیستی به دست می‌آید. وزن این شمش‌ها از ۲ گرم شروع شده و به همین جهت می‌توان گفت که از لحاظ قیمت کاملاً مقرون‌به‌صرفه هستند. شمش‌های کارخانه‌ای در وزن‌های ۵، ۱۰ و ۳۰ گرم مشاهده می‌شوند که گرانقیمت نیز هستند.
همان گونه که شما عزیزان نیز متوجه شدید رودیوم سولفات حاصل ترکیبات فلز رودیوم است که طی فرایندهایی خاص به دست می‌آید. در حال حاضر از این ماده در تمام نقاط جهان برای ساخت محصولات و تجهیزات گوناگون استفاده میشود و کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارد.
